Bu yazımızda Boeing 737 için kış operasyonları ve Anti-Ice kullanımını özetleyeceğiz.
Soğuk havalarda uygulanacak prosedürler ve bilgiler uçağın kılavuzu FCOM vol1 > Supplemental Procedures > Adverse Weather > Cold Weather Ops’da bulunur. İlgili belgeleri İbo Hocamız Havacılık Kütüphanesi’nde bulabilirsiniz.
Buzlanma koşulları nelerdir:
*Görünür nem (bulutlar, görüş mesafesi bir mil (1600m) altında olan sis, yağmur, kar, sulu kar, buz kristalleri vb.) mevcutsa veya *Rampalarda, taksi yollarında veya pistlerde buz, kar, sulu kar veya durgun su mevcutsa.
(B737 TBC FCOM SP.16.2)
Engine Anti-Ice kullanımı:
Uyarı: Engine Anti-Ice kullanımı için görsel buzlanma belirtileri beklenmemelidir. Bu durumda motor ağızlarında buz oluşup engine Anti-Ice’nin açılmasıyla oluşan buz kopup motorlara zarar verebilir. Engine Anti-Ice, aşağıdaki şartlar sağlandığında gecikmeden açılmaldır. *Seyir sırasında kokpit camında kar oluşabilir bu cam ısıtıcılarının buzları eritmesinden kaynaklanmaktadır.
>Yerdeyiz: OAT +10’un altındaysa ve buzlanma koşulları varsa veya yerde su varsa engine Anti-Ice kullanılır.
>Kalkıştayız: TAT +10 dan düşük ve buzlanma koşulları varsa Engine Anti-Ice açtık.
>Tırmanıyoruz. TAT +10 dan düşük ve buzlanma koşulları varsa Engine Anti-Ice açtık. Tırmanma sırasında SAT -40 ‘ın altına (-41 -42…) inerse havada sıvı su bulunmayacağından engine Anti-Ice’yi kapatmalıyız.
>Alçalışa başlıyoruz: Bu yükseklikte zaten TAT +10’un çok altında olacaktır, buzlanma koşulları varsa Engine Anti-Ice açılır. Tırmanış ve seyirde SAT -40’ın altında engine Anti-Ice kullanmıyorduk fakat alçalışta bu kural geçerli değil. Yani SAT -40 ‘ın altında olsa da olmasa da alçalışta buzlanma koşulları varsa kullanılır. Alçalışta aşağı indikçe TAT +10’un üstüne çıkarsa engine anti ice kapatılır.
>İndik ve Yerdeyiz. OAT +10’un altındaysa ve buzlanma koşullları varsa veya yerde su varsa engine Anti-Ice kullanılır.
Wing Anti-Ice kullanımı:
Yerde +10 OAT altında buzlanma koşulları varsa buzlanmayı ÖNLEMEK için kullanılır. Kalkışta kendisi kapanıyor fakat sonra tekrardan ihtiyaç olursa açılabilir.
Havada buzlanmayı ÖNLEMEK veya buzu ÇÖZMEK için kullanılabilir. TAT +10 üstünde kullanılamaz. Eğer uçakta buzlanma gözlenirse (kanatta, pencerede silecekte vs) wing Anti-Ice ile buz çözebiliriz.
Kış operasyonları ile alakalı diğer şeyler:
- Yerde su varsa (standing water) Flaplar yukarıda taksi yapıyoruz.
- Buzlanma koşullarında holding flaplar yukardayken yapılır.
- Uçak parktayken motor fanında biriken buzu çözmek için yine Cold Weather Ops’da bulunan Engine Ice Removal prosedürü yapılabilir.
Anti-Ice kullanımının yakıt tüketimine etkisi:
Cruise aşamasında toplam yakıt akışı sadece engine anti-ice kullanımında yaklaşık 45kg/hr, wing + engine anti-ice kullanımında yaklaşık 140 kg/hr artmaktadır. (FPPM 737-700 CFM56-7B24, 737-800 CFM56-7B26, 737-800WSFP1 CFM56-7B24)
TAT/SAT/OAT değerlerine nereden bakılabilir?
TAT değeri EICAS’da gösterilmektedir.
Yerde TAT göstergesi dış hava sıcaklığına bakmak için kullanılabilir lakin:
- Unaspirated TAT Probe’li uçaklarda sol prob ısıtmaları kapalı olmalı ve TAT probu soğumuş olmalı.
- Aspirated TAT Probe’li uçaklarda ilgili Air Conditioning Pack çalışıyor olmalı.
SAT değerine FMC PROGRESS 2. Sayfadan bakılabilir.
Havalimanında yerdeki dış hava sıcaklığı (OAT), METAR, ATIS gibi raporlardan kontrol edilebilir.
Uçuşun planlama aşamasında Anti-Ice gereksinimini planlamak amacıyla rota boyunca SAT/OAT değerlerine ilgili uçuş seviyelerine ait Wind/Temp chartları gibi çeşitli hava tahmini raporlarından bakılabilir. Ara uçuş seviyeleri için sıcaklık değerleri diğer seviyelere göre hesaplanabilir.
Yazar Hakkında
