Giriş:

Side step yaklaşma, birbirlerine belli bir açıklıktan daha yakın paralel pistlerden birinin aletli yaklaşma prosedürü ile yaklaşırken yana kayıp diğer piste inişe verilen adlandırmadır. ICAO dokümanlarında böyle bir tanım bulunmamaktadır. (ICAO Doc 8168, 8400, 9643 içerisinde kelime aratıldığında çıkmamaktadır.) Side step ile alakalı kural ve hususlar, bazı ülkelerin havacılık otoritelerinin yayınlarında geçmektedir.

Türkiye AIP’sinde Yayınlanan Usuller:

DHMİ Türkiye AIP ENR-1.5 1.3 (b) (21 MAR 24)

Side Step Uygulanışıyla Alakalı Durumlar:

Paralel pist merkez hatları arasındaki mesafenin 365 metreden az olduğu sonraki başlıkta listelenen meydanlarda aşağıdaki şartların sağlanması kaydı ile side step uygulaması yapılabilir.

Side step uygulaması; ilan edilmiş bir aletli alçalma usulü bulunan bir pistin herhangi bir sebeple (kaza/kırım, bakım, onarım vb.) kullanılamadığı durumlarda, mevcut bir paralel
piste ya da AIP Amendment, AIP Suplement veya NOTAM yoluyla emergency ya da yedek pist olarak ilan edilen paralel taksi yollarına, sadece ana pistin kullanılamadığı süreler boyunca hava araçlarının inişi amacıyla kullanılacaktır.

Bir paralel taksi yolunun iniş / kalkış amacıyla kullanılabilmesi için mutlak surette gerekli yayınlar (AIP AMDT, AIP SUP veya NOTAM yoluyla) yapılarak öncesinde pist olarak ilan edilmiş olması gerekmektedir. Side step uygulaması için asgari irtifa ve görüş değerleri uçuşu düzenleyen şirket tarafından belirlenecektir.

Side Step Uygulanan Meydanlar:

  • İstanbul/Atatürk,
  • İzmir/Adnan Menderes,
  • Ankara/Esenboğa,
  • Antalya,
  • Milas/Bodrum,
  • Muğla/Dalaman,
  • Erzurum,
  • Gaziantep,
  • Bursa/Yenişehir,
  • Denizli/Çardak,
  • Tekirdağ/Çorlu
  • Kars

Side Step Uygulamasına Yönelik Frezyoloji:

Cleared for ……….(alçalma usulünün tipi yada adı) approach for RWY … (usulün ilan edildiği asıl pistin tanıtması) Side Step to RWY …. (inişin yapılacağı paralel pistin tanıtması)

Örnek:
Cleared for ILS/DME2 approach for RWY 03R Side Step to RWY 03L.

FAA:

Side Step ile Circling İlişkisi:

US TERPS’de side step manevrası ve circling yaklaşama aynı ana başlık altında anlatılmaktadır. Haliyle güvenli alanlar gibi bazı circling kuralları side step için de geçerlidir.

Circling ile alakalı yazımıza gitmek için tıklayınız.

Side Step Manevrası Gereklilikleri:

Bir side step manevrası, bir piste straight-in yaklaşma düzenleyen pilotun paralel piste iniş izni verilince yaptığı görsel hizalanma manevrasıdır.

  • Pistlerin merkez hatları birbirlerinden 1200 ft ya da daha az ayrık olmalıdır.
  • Bir adet son yaklaşam coursesi bulunmalı ve son yaklaşma coursesi, ana pist merkez hattının 3° içerisinde olmalı.
  • Side step için MDA kullanılır.
  • İniş minimaları, ana pist hassas yaklaşma minimalarından yüksek olur fakat normal olarak circling minimalarından düşük olacaktır.

US TERPS 2-7-3, FAA AIM 5-4-19

Örnek bir side step minimalarına sahip yaklaşma chartı:

Side Step Manevrasının Uygulanışı:

Bir side step manevrası yapacak olan uçak, belirli bir yaklaşma prosedürü ve paralelindeki piste iniş için onaylanacaktır. Örnek, “cleared ILS runway 7 left approach, side−step to runway 7 right.” Pilotların, pist veya pist ortamı göründükten sonra mümkün olan en kısa sürede yan adım manevrasına başlamaları beklenmektedir. Stepdown fixlerle alakalı minimum irtifalara uyum, side step manevrası başlatıldıktan sonra bile beklenir. FAA AIM 5-4-19 (b)

Yazar Notları:

  • Türkiye AIP’sine göre sidestep için kullanılacak minimalar operatör tarafından belirlenir. Belki yayınlanmış circling minimaları kullanılabilir.
  • Amerikadaki yaklaşma chartlarının kimisinde sidestep için ayrı minimalar yayınlanmaktadır.
  • Side step, çeşitli kaynaklarda “side step”, “side-step”, “sidestep” şekillerinde yazılmaktadır.

Ayrıca Bakınız:

Güncellemeler:

  • 5 Ocak 2025
    • Türkiye’de side step yapılabilen meydanlar düzenlendi.

Ana Kaynaklar:

  • DHMİ Türkiye AIP ENR AIRAC 2413
  • US TERPS Order 8260.3E CHG 1
  • FAA AIM 4/20/23

Yazar Hakkında

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir